شناسایی ارزش ها و ضد ارزش های اخلاق دانشجویی: واکاوی تجربه زیسته دانشجویان دانشگاه کردستان

پژوهش حاضر با هدف مطالعه شناسایی ارزش ها و ضد ارزش های اخلاق دانشجویی در دانشجویان دانشگاه کردستان انجام گرفت. پژوهشگر کوشیده است تجربه زیسته ی دانشجویان را در محیط های علمی بررسی کند. برای رسیدن به این هدف کلی، پژوهشگر در پی دستیابی به این هدف های ویژه تر است: 1-دستیابی به برداشت دانشجویان از اخلاق دانشجویی (بررسی چیستی اخلاق دانشجویی از نگاه دانشجویان)، 2- شناسایی ارزش ها و ضد ارزش ها در حوزه حرفه ای اخلاق دانشجویی (ترسیم هنجارهای لازم درباره نوع تعامل دانشجو با استاد، خود، دیگر دانشجویان و مهارت های لازم در علم آموزی است)، 3- شناسایی ارزش ها و ضد ارزش ها در حوزه عمومی اخلاق دانشجویی (توجه به دانشجو به مانند هر انسان دیگری است که باید محسنات اخلاقی را کسب و رذایل اخلاقی را دفع کند و درعین حال بکوشد دیگر نیازهای انسانی خود را نیز برآورده سازد)، درنهایت شناسایی موانع اساسی رشد اخلاق دانشجویی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه کردستان. ازنظر هدف «کاربردی» و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها، «کیفی» و ازنظر روش مبتنی بر مطالعات پدیدار نگاری است. مشارکت کنندگان از میان دانشجویان دانشگاه کردستان و شیوه انتخاب آن ها بر مبنای نمونه گیری تصادفی در دسترس صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها نیز، مصاحبه ی عمیق و نیمه ساختاریافته بوده است. به منظور تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از روش تحلیل بروس، فام و استودلی (2002) استفاده شد. پاسخ مشارکت کنندگان در خصوص پرسش اول، نگرش دانشجویان در ارتباط با اخلاق دانشجویی، تأکید بر مقوله های رفتار در شأن جوینده دانش، رعایت حقوق دیگران، فهیم بودن، الگو بودن، احترام متقابل، پایبندی به اعتقادات و باورها و نهادینه کردن معیارهای اخلاقی در ارتباط با اخلاق دانشجویی بوده است. در خصوص پرسش دوم، دیدگاه دانشجویان در زمینه ارزش ها و ضد ارزش ها در حوزه حرفه ای اخلاق دانشجویی، شش مقوله «تعامل با استاد، وظایف دانشجویان در برابر خود، با دیگر دانشجویان و همکلاسان، تعامل با کارمندان اداری، پژوهش های علمی و نهایتاً وظایف دانشجویان در ارتباط با جامعه» شناسایی شد. در ارتباط با پرسش سوم، نظرات دانشجویان دانشگاه کردستان در زمینه ارزش ها و ضد ارزش ها در حوزه عمومی اخلاق دانشجویی «توجه به امور معنوی، نیّت علم آموزی، عمل به علم، تواضع و فروتنی، نظم و برنامه ریزی تحصیلی و رفتارهای شخصی» مطرح شد. در خصوص پرسش چهارم، نظرات دانشجویان دانشگاه کردستان در زمینه موانع اساسی رشد اخلاق دانشجویی مقولاتی با عناوین «ضعف ساختار و آیین نامه ها، ضعف اخلاقی اساتید و کم توجهی خود دانشجویان» مطرح شد.